Etimesgut TV Anakartta LDO Regülatör Değişimi

Modern televizyon anakartlarında kararlı ve temiz besleme gerilimleri, görüntü kalitesi ve sistem istikrarı açısından kritik bir öneme sahiptir. Bu beslemelerin önemli bir kısmı LDO (Low Dropout) lineer regülatörler tarafından üretilir. LDO’lar; yüksek dalgalanmalı ön hatlardan (ör. 5 V, 12 V, 24 V) gelen gücü, düşük gürültülü ve hassas seviyelere (ör. 1.0 V, 1.1 V, 1.2 V, 1.8 V, 2.5 V, 3.3 V) indirerek SoC, DDR bellek, tuner, ses codec’i, Wi-Fi/BT modülü, IR/mikrofon alıcıları, sensörler ve çeşitli lojik alt sistemlerin güvenle çalışmasını sağlar. Ancak zamanla ısı döngüleri, hatalı yükler, kötü lehim, yaşlanan giriş kapasitörleri ya da üretim toleransları nedeniyle LDO’lar kararsızlık gösterebilir: boot döngüsü, rasgele kapanma, OSD’de donma, HDMI senkron kaybı, Wi-Fi kopması, EPG gecikmesi, ses çatlaması, arka ışık kararsızlığı gibi çok çeşitli semptomlarla karşılaşılır.

1) Güvenlik, ESD ve Enerji Yönetimi: Onarıma Başlamadan Önce

Bir LDO, çoğu zaman SoC veya hassas analog blokların hemen yanında konumlanır. Bu da iki önemli riski beraberinde getirir: ESD hasarı ve çevre bileşenlere ısı yayılımı. Başlamadan önce cihazın fişini çekin, bulk kondansatörlerin deşarjı için birkaç dakika bekleyin. ESD bilekliği ve iletken çalışma matı kullanın; kasayı söktüğünüzde panelin yüzeyini mikrofiber ve köpükle destekleyin. Sıcak hava kullanacaksanız; TCON fleksleri, plastik konnektörler ve nearby BGA/IC’ler için ısı bariyeri hazırlayın. Güvenlik disiplinini zayıflatan en yaygın hata, “küçük bir LDO için tüm bu önlem fazla” yanılgısıdır—oysa LDO çevresinde yanlış bir hamle, SoC ya da DDR hattını da “yanında götürebilir”.

Örnek olay: 43″ bir TV’de 1.1 V CPU-core LDO’sunu değiştirirken, teknisyen sıcak havayı doğrudan BGA’ya üfledi; SoC altında kısmi ıslatma oluştu ve cihaz açılışta takıldı. Tek bir LDO operasyonu, ısıl disiplin zayıfsa komple board riskine dönüşebilir.

2) Belirti Haritalama: Hangi Şikâyet Hangi LDO’ya İşaret Eder?

LDO arızaları çok farklı yüzlerle kendini gösterir. Semptomları blok bazlı okumak teşhisi hızlandırır:

• Anlık kapanma / boot döngüsü: CPU-core (1.0/1.1 V), PMU beslemeleri, DDR Vtt/Vref çevresi.

• HDMI senkron kaybı / giriş seçme donmaları: HDMI phy beslemesi (1.8/3.3 V), EDID/CEC hattı LDO’ları.

• Wi-Fi/BT kopmaları: 1.8/3.3 V RF/RF-baseband LDO’ları, gürültü yükselmesi.

• Tuner zayıf sinyal / EPG gecikmesi: Tuner IF/PLL beslemesi (genellikle 3.3 V) kararsız.

• Ses çatlaması / pop: Codec analog LDO’su gürültülü ya da geçishâldeki transiyentler zayıf.

• OSD donma / touch/IR tepkisizliği: 1.8/3.3 V lojik LDO hataları, mikro-brownout’lar.

Uygulama: Semptomu kaynak akışı (DVB, HDMI, OTT), zaman (soğuk/ılık/sıcak), yük (arka ışık seviyesi, ses seviyesi), ağ (Wi-Fi etkin/pasif) ile birlikte gözleyin. Bu koşul haritası, sorunlu LDO’nun bağlı olduğu bloğu ele verir.

3) Ölçüm Stratejisi: Multimetre Yetmez, Osiloskop Şart

Bir LDO “voltaj veriyor” diye sağlıklı sayılmaz. İki kritik ölçüm daha gerekir: dalgalanma (ripple/noise) ve transiyent tepkisi. Multimetre ile DC düzeyi doğruladıktan sonra osiloskopla:

• AC ripple (mV düzeyinde): SoC/DDR gibi hassas yüklerde, ripple tahammülü düşüktür.

• Başlangıç yükseliş eğrisi: Yumuşak kalkış (soft-start) beklenirken “çök-kalk” davranışı varsa, LDO ya da giriş kapasitörleri sorunludur.

• Yük değişimi tepkisi: Ses yükselirken, Wi-Fi taraması başlarken veya menü animasyonlarında Vout dalgalanması.

Örnek ipucu: Aynı LDO üzerinde “soğukta iyi, ısınınca kötü” davranış görüyorsanız, IC içindeki referans/koruma veya çevre pasiflerde (özellikle ESR drift gösteren kapasitörlerde) yaşlanma ihtimali yüksektir.

4) Kök Neden Ayrımı: LDO mu, Giriş Kapasitörü mü, Aşırı Yük mü?

Arızayı doğru sınıflandırmak zaman kazandırır:

• Giriş kapasitörü zayıfsa: LDO girişindeki ripple artar; Vout’ta “ritmik” ışıldama, anahtarlamalı kaynakla senkron dalga.

• Aşırı yük/kısa devre: LDO aşırı akım korumasına girer, Vout çöker, ısınma görülür.

• Yanlış kompanzasyon / uygunsuz kapasitör: LDO bazı kapasitör tipleriyle (ESR/ESL farkı) osilasyon yapabilir.

• Termal koruma: LDO çip el yakıyorsa, aşırı akım veya iç ısınma söz konusudur.

Uygulamalı örnek: 3.3 V lojik hattında osilasyon görüldü; LDO sağlam çıktı, ancak çıkıştaki kapasitör “low-ESR yerine genel amaçlı” ile değiştirilmiş. Doğru kapasitör tipi takılınca osilasyon bitti—LDO’yu değiştirmeye gerek kalmadı.

5) LDO Seçimi: Dropout, Gürültü, Akım ve Pin-Uyumu

Yedek parça seçiminde yalnızca “volt-ampere” bakmak hata doğurur. Aşağıdaki özellikler TV anakartlarında belirleyicidir:

• Çıkış gürültüsü / PSRR: HDMI phy, tuner, codec gibi katmanlarda düşük gürültü ve yüksek PSRR fark yaratır.

• Dropout (Düşüm) gerilimi: Giriş seviyeniz sınırdaysa, düşük dropout şarttır; aksi halde yük altında Vout düşer.

• Maksimum akım ve termal dayanım: Sürekli yük akımı, ani tepe akımlar, kasa-altı ısı dağıtımı.

• Pin dizilimi ve paket: SOT-223, SOT-89, SOT-23, DFN/QFN… Footprint birebir uymalı; aksi hâlde çevre pasifler de değişir.

• Eşdeğer parça riski: “Benzer” bir LDO takmak, PSRR/kompanzasyon farkıyla gizli titremelere yol açabilir.

6) Kart Üzerinde Konum ve Isı: Yerleşim Mimarisi Neden Önemli?

LDO’lar genellikle yüksek akım çeken blokların yakınında konumlanır. Bu, hat üzerindeki parazitleri azaltır; ancak LDO’yu ısı adacığına oturtur. Değişim sonrası; ısı kaynakları (SoC, GPU bloğu, güç dönüştürücüler) ile LDO arasındaki hava akışı ve termal temas kontrol edilmelidir. Aşırı ısınan LDO, yeni parça dahi olsa ömrünü hızla tüketir.

7) Sökme-Takma: Hassas SMD Rework Disiplini

• Ön ısıtma: Kart genelini 100–130 °C aralığında ön ısıtın; ısı gradyanını azaltır, pad kalkmasını önler.

• Sıcak hava profili: Komşu plastik konnektörleri ve fleksleri ısı kalkanıyla koruyun.

• Lehim sökme: No-clean flux destekli; vakum pompası yerine fitil (wick) ile pad temizliği.

• Yeni parça yerleştirme: Alignment, minimal lehim miktarı, “yüzen” hamleyi abartmama.

• Temizlik: Flux kalıntıları yüksek empedanslı hatlarda sızıntı akıma yol açabilir; alkolle kontrollü temizlik yapın.

Örnek olay: SOT-223 paketli 3.3 V LDO değişiminde teknisyen, pad’i aşırı ısı ile “çıkardı”. İnce jumper ile besleme hattı yeniden inşa edildi ama yüksek frekansta crosstalk arttı. Doğru ısı profili pad bütünlüğünü korumanın anahtarıdır.

8) Çevre Pasiflerin Yenilenmesi: Kapasitör, RC ve Ferritler

Sadece LDO’yu değiştirmek çoğu kez “yarım çözüm”dür. Giriş/çıkış kapasitörleri, kompanzasyon RC’leri ve EMI için kullanılan ferrit boncuklar kontrol edilmelidir. Özellikle düşük-ESR kapasitör gerektiren LDO’larda, eski kapasitörün ESR’i yükseldiyse osilasyon kaçınılmazdır. Uygun tip ve değerde, tercihen yüksek sıcaklık dereceli kapasitör kullanın.

9) Giriş Kaynağı Hijyeni: SMPS Ripple ve Topraklama

LDO, girişindeki kirli enerjiyi süzer; fakat sonsuz bir süzgeç değildir. Anakarttaki ana SMPS/LDO hiyerarşisi içinde toprak yıldız noktaları, güç ve sinyal yollarının ayrımı, SMPS switching frekansı ile LDO PSRR karakteristiğinin çakışması değerlendirilmelidir. Aksi hâlde, değiştirdiğiniz LDO kısa sürede yine kararsız çalışır.

10) Yük Doğrulaması: Kısa Devre ve “Gizli” Tüketiciler

LDO’nun beslediği hat kısa devreye yatkınsa, LDO’nun sürekli korumaya düşmesi “arızalı LDO” sanılır. LDO’yu söküp yol izolasyonu ile hat direncini ölçün; anakartın o segmentinde beklenmedik bir yük (örn. kısa devre olmuş bir bypass kondansatörü ya da zarar görmüş bir IC) olabilir. Önce yükü sağaltın, sonra LDO’yu değiştirin.

Uygulama: 1.8 V hattında LDO korumaya düşüyor. LDO değişimi fayda vermedi. Hat üzerindeki bir mikro denetleyici ısındı; IC arızalı çıktı. LDO “semptom”; kök neden yük idi.

11) Yazılım ve Başlangıç Sırası: Güç Sekansı Uyumları

Pek çok TV’de güç sekansı; PMIC/LDO’ların belirli sırayla yükselmesini ister. Yanlış rise-time veya “geç gelen” bir 1.1 V hattı, DDR/SoC başlangıcını bozar. LDO değişimi sonrası ilk açılış gecikmesi, “soğuk başlatma” ve “yeniden başlatma” döngülerini test edin. Menü animasyonları, HDMI el sıkışması, Wi-Fi taraması gibi yük değişimlerinde dalgalanma gözlemleyin.

12) EMI/ESD ve Kablo Güzergâhı: Parazitlerin Gizli Etkisi

Yüksek akım hatları ve LED sürücü kabloları, LDO çevresinden geçerse EMI artar; LDO çıkışında “uğultu” oluşturabilir. Kablo güzergâhını mümkün olduğunca sinyal hatlarından uzak planlayın; metal kalkanlar yerindeyse geri takmayı unutmayın. ESD açısından; LDO beslediği IC’lerin girişlerinde ESD diyotları ile karşılaşır; bu diyotlar aşırı olaylarda LDO’yu da zorlayabilir.

13) Termal Yönetim: Soğutucu, Hava Akışı ve Kalibrasyon

Yüksek akım LDO’lar, lineer doğaları gereği gücü ısıya çevirir. Değişim sonrası sıcaklık noktalarını IR termometre ile ölçün; aşırı ısınma varsa giriş gerilimini düşürmek (mümkünse) ya da yükü dağıtmak gerekebilir. Kasanın kapatılması hava akışını değiştirir; bu yüzden açık kasada iyi çalışan bir cihaz, kapatıldığında kapanabilir. Son testler daima kasa kapalı koşullarda da yapılmalıdır.

14) Doğrulama Testleri: Senaryolu ve Zamanlanmış

• Soğuk başlatma (oda sıcaklığı altı): İlk kalkış akıcı mı?

• Sıcak çalışma (2–3 saat): Görüntü, ses, ağ, giriş/çıkışlar arasında geçiş.

• Yük değişimi: Backlight yüksek/ düşük, ses yüksek/ düşük, Wi-Fi taraması açık.

• Uyku/uyanma: Stand-by döngülerinde LDO çıkışı stabil mi?

• Çoklu kaynak: DVB/HDMI/OTT; hepsinde hatasız.

Örnek: LDO değişiminden sonra yalnızca HDMI-ARC aktifken TV reset atıyordu. ARC el sıkışması anında SoC bir alt bloğu “uyanıyor”, 1.2 V hattında kısa süreli bir çöküş yaşanıyordu. LDO çıkış kapasitörü tipi düzeltildi ve sorun kayboldu.

15) Vaka Çalışmaları: Üç Farklı Problem, Üç Çözüm

• Vaka A – Boot döngüsü (1.1 V core): DC seviyesi doğru ama ripple yük altında artıyor. Giriş kapasitörü ESR yükselmiş. LDO + giriş kapasitörü yenilendi; sistem stabil.

• Vaka B – Wi-Fi kopması: 3.3 V RF LDO’sunda osilasyon. Çıkış kapasitörü tip/yerleşim yanlış. Doğru kapasite ve kısa yol ile düzeldi.

• Vaka C – HDMI senkron sorunu: 1.8 V phy LDO’su aşırı ısınıyor. Yük hatası: EDID/CEC tarafında kısa devreli bir filtre. Filtre değişince LDO normal sıcaklığa döndü; LDO sağlamdı.

16) Saha İpuçları: Küçük Dokunuşlar, Büyük Farklar

• Yük yolundan ölçüm: LDO pininden değil, yük ucundan voltaj/ripple ölçmek gerçek tabloyu verir.

• Toprak probu disiplini: Osiloskopla kısa toprak pigtail kullanın; aksi hâlde sahte ripple görürsünüz.

• Foto belgeleme: LDO çevresi pasiflerin değeri ve yönleri kayıt altına alın; revizyon farkları ileride zaman kazandırır.

• Etiketleme: Değiştirilen parçanın P/N’si, tarih ve semptom notu servis raporuna yazılmalı.

17) Maliyet, Garanti ve Etik İletişim

Maliyet kalemleri; yedek LDO + pasifler, işçilik ve uzun test süresidir. LDO değişimi “hızlı” görünür ama doğrulama testleri zaman alır. Müşteriye kök nedenin çevre pasifler/ yük kaynaklı olabileceği açıkça anlatılmalı; gereksiz parça değişiminden kaçınılmalıdır. Onarım sonrası kısa bir bakım notu (aşırı sıcak/nemli ortamdan kaçınma, fan açıklıklarını kapatmama, yazılım güncellemeleri) memnuniyeti artırır.

18) Tekrarlayan Arızalarda Derin Kök Neden: Neden Hep Aynı Hat?

• Termal adacık: LDO çevresinde hava akışı yetersiz—kasa içinde kablo/izolasyon blokluyor.

• Yanlış kapasite tipi: “Uyar” sanılan kapasitör ESR/ESL farkıyla osilasyon doğuruyor.

• Giriş kaynağı kirli: SMPS ripple artırıyor; LDO sonsuz filtre değil.

• Yükte kısmi arıza: Ara sıra kısa devre davranan bir IC, LDO’yu yoruyor.

• EMI kabul edilemez: LED sürücü kabloları LDO çevresinde; güzergâh değişmeli.

19) Uzun Ömür Stratejisi: Tasarımsal İyileştirmeler

• Düşük gürültülü, yüksek PSRR LDO’lar kritik bloklarda tercih edilmeli.

• Termal arayüz geliştirmesi: LDO altına bakır dolgu/termal via’lar.

• Kapasitör kalitesi: Yüksek sıcaklık dereceli, uygun ESR penceresine sahip kapasitörler.

• Güç sekansı doğrulaması: Yazılım/PMIC güncellemelerinde sekans bozulmamalı.

• EMI hijyeni: Kalkanlar, topraklama ve kablo güzergâhı standartlaştırılmalı.

20) Atölye İçin Hızlı Kontrol Listesi (Altın Özet)

1. ESD ve enerji kesme prosedürü.

2. Semptom–blok eşlemesi (core, phy, RF, codec, tuner…).

3. DC + ripple + transiyent ölçümleri (yük ucundan).

4. Giriş/çıkış kapasitörlerinin tipi ve ESR uygunluğu.

5. Yük izolasyonu: kısa devre/ aşırı akım var mı?

6. LDO pin-uyumu, dropout, PSRR gereksinimi.

7. Ön ısıtma + kontrollü rework, pad bütünlüğü.

8. Çevre pasiflerin yenilenmesi/temizliği.

9. EMI/termal değerlendirme, kalkan ve hava akışı.

10. Soğuk/sıcak/stand-by döngüleriyle senaryolu test.

11. Foto ve rapor: P/N, tarih, ölçüm notları.

Sonuç

LDO regülatör değişimi, TV anakartlarında çoğu zaman “küçük bir bileşene” dokunmak gibi görünse de, aslında tüm güç mimarisinin dengesini ilgilendiren sistemik bir işlemdir. Başarının anahtarı; yalnızca arızalı LDO’yu söküp yenisini takmak değil, giriş kaynağı hijyeni, doğru kapasitör seçimi ve yerleşimi, yükün sağlığı, EMI/termal şartlar ve güç sekansı gibi çevresel faktörlerin birlikte ele alınmasıdır. Disiplinli ölçüm (DC seviyesi + ripple + transiyent), sahaya dönük rework tekniği (ön ısıtma, pad koruma, akıllı flux kullanımı), çevre pasiflerin gözden geçirilmesi ve senaryolu uzun testler; onarımın kalıcı olmasını sağlar.

Uzun vadede, kritik bloklara düşük gürültülü, yüksek PSRR LDO’lar yerleştirmek, yüksek sıcaklık dereceli kapasitörler kullanmak, termal yayılımı iyileştirmek ve EMI hijyenini korumak; aynı arızanın tekrarını dramatik biçimde azaltır. Böyle bir yaklaşım; boot döngüsü, HDMI senkron kaybı, Wi-Fi kopması veya ses çatlaması gibi kullanıcıyı doğrudan etkileyen sorunları kalıcı biçimde çözer. Sonuç olarak, LDO regülatör değişimi basit bir bileşen alışverişinden öte, güç bütünlüğü mühendisliğinin titiz bir uygulamasıdır; doğru yapıldığında televizyonun genel kararlılığını ve deneyimini belirgin şekilde yükseltir.

Ankara’nın Televizyon ve Uydu Çözüm Merkezi: Her Şey İçin Yanınızdayız!
Televizyonunuzla ilgili her türlü ihtiyaca tek bir noktadan çözüm sunuyoruz! Mobilya tasarım hizmetimizle televizyonunuzun arkasına özel paneller hazırlıyor, estetik ve işlevsel çözümler üretiyoruz. Ayrıca televizyonunuzun ön panelinde oluşabilecek her türlü arızayı tamir ediyor, kırılan panellerinizi yenisiyle değiştiriyoruz. Led yanması gibi sık karşılaşılan sorunları profesyonel müdahalelerle gideriyor ve televizyonunuzun ilk günkü performansına ulaşmasını sağlıyoruz. Bununla da kalmıyor, yeni aldığınız televizyonları özenle kuruyor, kullanıma hazır hale getiriyoruz. Her marka ve model televizyon için sunduğumuz bu kapsamlı hizmetlerle, televizyon keyfinizin hiç kesilmemesini garanti ediyoruz.
Uydu kurulumu ve ayarlama konusunda da uzman ekibimizle yanınızdayız. İster bireysel, ister site yönetimi olsun, uydu sistemlerinin kurulum ve bakımını profesyonellikle gerçekleştiriyoruz. Büyük sitelere toplu uydu kurulumu sağlarken, kişisel taleplere de özel çözümler üretiyoruz. Ankara’nın tüm semtlerinde hizmet veriyoruz; ancak yalnızca Ankara ile sınırlı değiliz! Başka şehirlerden gelen taleplerinizi de karşılıyor, size en uygun çözümleri sunmak için var gücümüzle çalışıyoruz. Televizyon ve uyduyla ilgili aklınıza gelebilecek her konuda yetkin bir hizmet sunma iddiasındayız.
Çocuğunuz oyuncak fırlattı ve ekran mı karardı? Bu tür problemlerle sık sık karşılaşıyoruz ve neyse ki bu gibi durumlar bizim uzmanlık alanımızda! Hem bireysel hem de kurumsal müşterilerimize sunduğumuz güvenilir, hızlı vze etkili çözümlerle televizyonlarınızın ömrünü uzatıyor, konforunuzu artırıyoruz. Eğer televizyonunuzla ilgili bir sorun yaşıyorsanız ya da ihtiyaç duyduğunuz uydu hizmetlerini düşünüyorsanız, doğru yerdesiniz. Televizyon keyfinizin kesintisiz devam etmesi için bir telefon kadar uzağınızdayız!

Etimesgut Tv Editörü

Biyografinin Tamamını Gör